Twee gezichten van... Nr. 45: De Leeuwenwoning
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Trudy Werner-Berkhout van de Historische Vereniging
Maasland. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2006.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 45.
Al in de zestiende eeuw zijn er gegevens te vinden over de
bewoning van de zogeheten 'Leeuwenwoning', gelegen aan
Oostgaag nr. 11-13.
In de Leenkamerboeken (een soort pachtregisters) wordt in 1553
Cornelis Jan Harmenszoon Cassenaers genoemd. Cassenaers was
ambachtsbewaarder: hij had opdracht om namens de ambachtsheer
toezicht te houden op onder andere de waterstand, de molens en
de visrechten van de Kralingerpolder, ook wel toentertijd 'aghter
de Gaegh' genoemd.
Vanaf 1698 kunnen we de bewoning volgen via de verpondingsregisters
(belasting op onroerend goed). Diverse families, verwant aan
elkaar, worden als eigenaar vermeld. Op de kaart van Kruikius
uit 1712 is heel duidelijk de boerderij getekend. De boerderij
is omgeven door een grote boomgaard en ligt aan het water met
aan weerszijden de boerderijen Duivenvlugt en Burghoeve. Deze
situatie is, ondanks de huidige bebouwing, nog steeds
herkenbaar. |
|
Boerderij 'Rust-Hoff' aan de Oostgaag, aquarel
van J. Verheul Dzn. (rond 1930)
|
| In de achttiende eeuw is de boerderij een tijd
lang in bezit geweest van de familie Van 's Gravensande,
advocaten en medici te Delft. Al vanaf de zeventiende eeuw was
het een gewoonte voor rijke stedelingen om te investeren in
onroerend goed, onder andere in land en boerderijen. Het
buitenleven kwam in trek en werd verheerlijkt. Het leven in de
stad werd in de zomer als ongezond ervaren. Daarom reisden veel
families per koets of schuit voor een dag of meer naar een
buiten om daar te genieten van de landelijke sfeer.
In 1816, na de Franse Tijd, werd de familie Van der Kooij
eigenaar van deze boerderij. Te beginnen met Jacob Jacobszoon
(1791-1859), oorspronkelijk afkomstig uit 't Woudt.
Opeenvolgende generaties hebben er geboerd tot in de jaren
negentig van de vorige eeuw.
Vroeger heette de boerderij 'Rust-hoff'. De woning
trekt aandacht vanwege zijn uitgebouwde koepel, de hoge witte
muren en de dampalen met de twee leeuwen, die elk een
familiewapen omklemmen.
In de jaren dertig van de vorige eeuw schilderde de Rotterdamse
architect J. Verheul Dzn. deze boerderij. Op de aquarel zien we
voor het statige huis de boer afgebeeld. Links achter de
boerderij is een klein stukje van de stal te zien, die haaks op
het voorhuis ligt. De stal wordt momenteel gerenoveerd. Vooral
de achtkantige koepel bepaalt het uiterlijk van het huis. |
|
De Leeuwenwoning in januari 2006
|
De boerderij had oorspronkelijk, net zoals veel andere
boerderijen in Midden-Delfland, aan de noordzijde een opkamer en
aan de zuidzijde van het voorhuis twee slaapkamertjes. Deze
kamertjes werden in de achttiende eeuw vervangen door een
uitbouw met koepelkamer. Waarschijnlijk diende deze koepelkamer
als 'herenkamer' voor de eigenaar. Er wordt ook wel over
'jachtkamer' gesproken. Werd hier over de plaatselijke jacht
gediscussieerd?
De uitbouw is later voorzien van een extra verdieping en werd
apart bewoond. Ook de verlengde opkamer werd verbouwd en zo
geconstrueerd dat er een tweede huis ontstond.
In de jaren negentig van de vorige eeuw werd in het kader van
de reconstructie van Midden-Delfland door de toenmalige boer W.
van der Kooij bedrijfsverplaatsing aangevraagd en de woning aan
de agrarische bestemming onttrokken. De oorspronkelijke naam 'Rust-hoff'
werd meegenomen naar het nieuwe boerenbedrijf in de
Aalkeetbuitenpolder.
Het monumentale pand aan de Oostgaag werd woonboerderij en
draagt nu de naam 'Leeuwenwoning', vanwege de hekpijlers
met leeuwen. |
Tekst: Trudy Werner-Berkhout. Aquarel van J.
Verheul Dzn ca. 1930.
Foto huidige situatie 2006: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
28 september 2006.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
