Twee gezichten van... Nr. 106: Het Koningin Julianaplein te Den Hoorn
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2011.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 106.
Het dorp Den Hoorn groeide in de jaren vijftig van de vorige
eeuw uit tot een van de belangrijkste tuinbouwplaatsen van
Nederland. De Delftsche Groentenveiling aan de Hoornseweg kreeg
een steeds grotere omzet en werd voortdurend uitgebreid. Ook het
dorp zelf kreeg steeds meer nieuwbouw, met als gevolg dat in
1953 ook een echt openbaar plein voor bijzondere activiteiten in
gebruik werd genomen, met als naam Koningin Julianaplein. De
centrumfunctie van deze openbare ruimte werd versterkt door de
komst van een ruim gymnastiekgebouw en de Justus van
Schoonhovenschool, de katholieke school voor jongens. Het
gymnastiekgebouw werd ook voor allerlei andere doeleinden
gebruikt. Hier vonden manifestaties plaats, zoals
gymnastiekuitvoeringen, de viering van jubilea, toneel- en
filmavonden. Overdag werd de gymnastiekzaal gebruikt door de
scholen. Als het mooi weer was, oefende men op het pleintje
naast het gebouw of op het Koningin Julianaplein. Dit grote
plein speelde ook een belangrijke rol op Koninginnedag. 's
Morgens vond hier een aubade plaats en de rest van de dag waren
er spelen. De platanen op het huidige plein dateren uit de
stichtingsperiode! |
| In het begin van de jaren zeventig kreeg het
gymnastiekgebouw de naam 'De Hoornbloem', een suggestie van de
schrijver. De naam was in de tweede helft van de zeventiende
eeuw verbonden aan een rederijkerskamer in Den Hoorn. Het
plaatselijke dichtgezelschap droeg als zinspreuk 'Noyt hooger
verresen'; de zelfkennis van de groep was blijkbaar groot. Toch
was de kleine rederijkerskamer in staat om in 1677 een wedstrijd
te organiseren, waarvoor een groot aantal dichtgezelschappen uit
andere plaatsen werd uitgenodigd. De opdracht was dat er in
dichtvorm een antwoord werd gegeven op de vraag: 'Wat middel
dient'er best, als by der handt genomen. Om tot een vaste Vreed'
met den Vyand te komen?' De Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden was toen nog in oorlog met Frankrijk en Engeland.
Pas een jaar later volgde een vredesoverkomst. Op het
rederijkersfeest in Den Hoorn was ook Jan van Lis uit
Schipluiden aanwezig. Een gedicht van hem begint met de regels:
'Gegroet Rethorica, die 't Hooren-Bloemtje schrijven. U Op-komst
heerlyck bloeyt: 'k wens dat het lang mag blyven.' In het begin
van de achttiende eeuw kwam er - mede als gevolg van
overheidsmaatregelen - een einde aan de rederijkerskamers in de
regio. De Gereformeerde kerk was vanaf het begin tegen
rederijkersfeesten, waarop niet alleen werd gedicht en gespeeld,
maar waar ook de drank veelvuldig vloeide. De naam 'De
Hoornbloem' is thans verbonden aan het bekende sport- en
zalencentrum aan het Koningin Julianaplein. Aan het plein
bevindt zich in het vroegere gebouw van de Rabobank nu een
gezondheidscentrum, waar onder andere huisartsen, een tandarts
en een apotheek zijn gevestigd. Een slijterij completeert aan
deze zijde de bebouwing. |
| Den Hoorn was in de zestiende en zeventiende eeuw
een dorp waar verschillende blekers langs het water hun
bleekvelden hadden. Delftenaren bezorgden hier voor de was hun
linnengoed. De kaart van Kruikius uit 1712 toont langs de vaart
enige warmoeziersbedrijven, de eerste tuinders van Den Hoorn.
Oude foto's laten zien dat rond 1900 de gehele strook aan de
noordkant van de Hoornsevaart (de Kickert) tot de bebouwing van
Delft tuinbouwbedrijven bevatte. Direct achter de tuinderijen
bevond zich het weiland. Het huidige Koningin Julianaplein ligt
voor een deel op tuinbouwgrond en voor een deel op grasland. Het
weiland hoorde bij het melk- en veebedrijf van Arie van den
Berg. In fasen is het open gebied voor woningbouw in gebruik
genomen. Een van de belangrijkste bouwers in Den Hoorn was Louis
van Velzen. Als aannemer heeft hij een groot deel van het
huidige straatbeeld van Den Hoorn bepaald. Nog heel lang stonden
zelfs de straten op zijn naam. Het Koningin Julianaplein bezit
door een schenking van dokter A.M van de Poel reeds jaren een
jeu de boulesbaan, waar ouderen veelvuldig gebruik van maken. Op
meerdere dagen in de week staan er verkoopkramen op het plein,
dat kort geleden is heringericht. De parkeerplaatsen zijn nu
vooral geconcentreerd op het noordelijke deel van het plein,
waardoor het zicht over het gehele plein niet altijd meer
mogelijk is. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud-Schipluiden.
Foto huidige situatie 2011: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
24 november 2011.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
