Twee gezichten van... Nr. 104: De r.k. kerk te Den Hoorn
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2011.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 104.
De bouwgeschiedenis van de kerk begint op 18 juni 1915, toen
het kerkbestuur voor f 8.500,-ruim 13.000 m² grond aankocht van
Gerrit van Leeuwen. Op deze grond werden achtereenvolgens een
kerk met pastorie, een zusterhuis en een school gebouwd. Later
volgde ook nog de aanleg van de r.k. begraafplaats. De locatie
van de kerk en de andere gebouwen sloot goed aan bij een
historische situatie. Op de hoek van de Tanthofkade (oostzijde)
en de Hoornseweg, vlakbij het verworven land, stond vanaf het
midden van de vijftiende eeuw tot 1572-'73 een devotiekapel, die
gewijd was aan Maria. In de kapel hing een 'Maria in de Sonne',
een beeld waarvan ook elders voorbeelden bekend zijn. De kapel
stond in de Late Middeleeuwen onder toezicht van de Oude Kerk
van Delft, maar beschikte wel over eigen inkomsten. Gewoonlijk
verzorgden priesters uit de stad een wekelijkse samenkomst in
Den Hoorn, maar ook de pastoor van Schipluiden werd soms voor
kapeldiensten betaald. Overigens vielen de bewoners van Den
Hoorn tot 1572 onder de zielzorg van de pastoor en de kerk van
't Woudt. De sloop van de devotiekapel hing samen met de woelige
Spaanse tijd. Willem van Oranje wilde voorkomen dat de vijand
zich in de omgeving van Delft zou nestelen in bestaande
gebouwen. Uiteindelijk kwam er toch korte tijd een Spaanse
schans in Den Hoorn. |
De r.k. bevolking moest vanaf het midden van de
zeventiende eeuw voor de mis naar de schuilkerk en later de kerk
van Hodenpijl. Het zou bijna drie en een halve eeuw duren,
voordat de parochianen weer over een eigen godshuis in het dorp
beschikten. Op 11 november 1915 kreeg de Haagse architect
Nicolaas Molenaar, leerling van P.J.H. Kuypers, van het r.k.
kerkbestuur in Den Hoorn de opdracht om een kerk met toren en
een pastorie te ontwerpen. Begin maart 1916 vond de aanbesteding
plaats. De laagste inschrijver was aannemer Willem Broens uit
Tilburg met een bedrag van f 91.500,-; het bouwbedrijf had
personeel met veel ervaring in het metselen van gewelven.
Volgens het dagboek van de opzichter werden er 395 houten palen
van 18 meter geslagen. Alleen al onder de toren kwamen 85 palen.
Uit bezuinigingsoverwegingen werd er voor de pastorie niet
geheid. Het gevolg was dat dit gebouw in 1982 wegens
bouwvalligheid moest worden gesloopt. Op deze plaats kwam een
nieuwe pastorie en een kleine kapel. Alle materialen voor de
bouw van de kerk en pastorie werden per schip aangevoerd. Op 1
april 1917 vond de inwijding van de nieuwe kerk (nog zonder
priesterkoor) plaats.
In juni 1921 werd de afbouw van de kerk aanbesteed, tegelijk met
de bouw van het zusterhuis en een zes-klassige school. In mei
1922 was de neogotische kerk volledig gereed. Als
beschermheiligen werden St. Antonius van Padua en paus Cornelius
gekozen. Sinds 2011 behoort de kerk bij de Parochie O.L.V. van
Sion (een fusieparochie van de r.k. kerken van Maasland,
Schipluiden en Den Hoorn). |
| De r.k. kerk is een sfeervolle ruimte, vooral als
de zon door de gebrandschilderde ramen schijnt. De fraai
gemetselde gewelven getuigen van het vakmanschap van de
Brabantse metselaars. Het hoogste punt onder de gewelven ligt op
12,5 meter en de nok in de as van het gebouw op ca. 18 meter uit
de vloer gemeten. De grootste breedte is ca. 20 meter en de
lengte vanaf het priesterkoor tot het portaal is ca. 36 meter.
De klokkenzolder ligt op een hoogte van 13 meter en er hangen
drie klokken in. De toren is ruim 35 meter hoog.
Sinds een aantal jaren heeft de kerk de status van
gemeentelijk monument. Dit betekent dat de gemeente bij
restauraties een financiële bijdrage levert. In de bouwkundige
beschrijving van het monument staat, dat het om een kruiskerk
gaat. Apsis en transepten hebben een zadeldak met een lagere
noklijn. De gevels zijn opgemetseld met grauwe baksteen in
kruisverband. De kerk heeft zowel spitsboogvensters als
roosvensters en vierpasvensters, die deels voorzien zijn van
decoratief (figuratief) glas-in-lood. De entree bestaat uit
dubbele openslaande strokendeuren en een boven latei met drie
spitsboogvensters. De samengestelde zadeldaken en torenspits
zijn voorzien van leien.
De kerk is voor de gemeente Midden-Delfland van belang
vanwege de architectuur en de cultuurhistorische waarde. Dit
laatste verwijst naar de betekenis van het pand voor nu al zo'n
vier generaties gebruikers. De kerk met de toren vormt een
belangrijk stedenbouwkundig herkenningspunt voor Den Hoorn. Het
markante gebouw wordt goed onderhouden door het kerkbestuur en
de parochianen. Op de voorgrond van de nieuwe foto is een deel
van 'De Bolle Kickert' te zien, de brug die de Hoornsekade
verbindt met de Hoornseweg. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud Schipluiden.
Foto huidige situatie 2011: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
29 september 2011.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
