Twee gezichten van... Nr. 72: De Witte Huizen
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2009.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 72.
Lang na de sloop van de twee afgebeelde witte panden in 1944
werd de hoek Buitenwatersloot (Hoornseweg)/ Westlandseweg nog
aangeduid met de naam Witte Huizen. Enige jaren geleden stond
nabij de rijweg nog een wit kantoortje, waarop een bordje met
deze naam was bevestigd. De herkomst van de naam is verklaarbaar
uit de twee witte panden die nabij de paltrokmolen 'De
Gekroonde Zalm' hebben gestaan. De Witte Huizen zijn in de
negentiende eeuw gebouwd voor de personeelsleden van de
houtzaagmolen. Ten tijde van de sloop woonden er andere
families, waaronder Koene, V.d. Berg, Van Noord, Bettings en De
Bruyn.
Aan de oostzijde werden de Witte Huizen begrensd door de
Kartuizerwetering, die parallel aan de huidige Westlandseweg
loopt. Dit water dateert uit de Late Middeleeuwen en verbond het
nabijgelegen Kartuizerklooster met de Kickert, de vaart tussen
Den Hoorn en Delft. Het klooster was in 1469 gesticht en
werd in 1572 gesloopt. De Prins van Oranje en het
stadsbestuur van Delft wilden voorkomen dat de Spanjaarden in
het grote kloostercomplex een onderkomen zouden vinden. Het
terrein werd daarna als weiland gebruikt. Het hoorde bij de
boerderij Marlot aan de Buitenwatersloot. Ouderen kunnen zich
nog wel herinneren, dat hier de Wester V ('s morgens
veekeuringen, 's middags concours hippique) werd gehouden. Toen
het weiland in 1959 voor de bouw van het Oude en Nieuwe
Gasthuis bouwrijp werd gemaakt, werden de fundamenten van het
klooster aangetroffen en volledig opgegraven. |
| De paltrokmolen die aan het eind van de
Kartuizerwetering heeft gestaan, was in opdracht van Teunis
Pietersz. Salm in 1725 te Oostzaan gebouwd. In 1747
werd deze molen overgebracht naar dit stukje Hof van Delft. Voor
de herbouw van 'De Gekroonde Zalm' was Jacob Michielszoon Hartog
verantwoordelijk. Vanaf 1850 waren eigenaar: Bruno
Corneliszoon van Groenewegen, daarna zijn weduwe Anna Catharina
Zuiderwijk tot 1892, vervolgens Josephus Aloijsius van
Schaik tot 1919 en de firma E. van Schaik tot 1923.
Na de sloop van de molen in 1928 werd tuinder A. Struijk
enige tijd eigenaar van de grond en de opstallen.
In juli 1944 zijn de Witte Huizen gesloopt, evenals de
daarachter gelegen woningen van de families Hosman , De Ronde en
Schulten, de gemeentesecretaris van Schipluiden. Dit zelfde lot
trof een tweetal woningen aan de Hoornsekade. Deze huizen lagen
nabij een tankgracht in de Voordijkshoornse Polder. De Duitsers
wilden aan de westkant van de stad Delft een breed schootsveld
hebben. Na de invasie in Normandië moest voorkomen worden dat
de Geallieerden zouden oprukken naar Delft en dekking zouden
zoeken in de woningen. Op de oude foto is te zien dat de sloop
van het linker pand net was begonnen. De situatie in 1944
lijkt op het jaar 1572, toen de Spanjaarden Delft
bedreigden. |
| Na de Tweede Wereldoorlog kwam op het terrein van
de Witte Huizen het sloopbedrijf van J.M. Liesker. In 1961
vestigde de familie De Jong hier een toeleveringsbedrijf voor de
tuinbouw. Siem de Jong specialiseerde zich in de jaren zeventig
in de verkoop van surfplanken en kano's. Tegenwoordig richt zijn
bedrijf Fun Sports VOF zich op een breed aantal sporten. Het
nieuwe pand - rechts op de foto van de huidige situatie - kwam
in december 2006 gereed.
Inmiddels is de omgeving ingrijpend gewijzigd. Op 1
januari 2004 ontstond de gemeente Midden-Delfland. Op
hetzelfde moment werd de strook grond tussen de voormalige Witte
Huizen en de oliemolen Mercurius bij de gemeente Delft gevoegd.
Hier zijn in korte tijd veel woningen gebouwd. Enkele hoge
woonblokken sluiten aan de zijde van de Kartuizerwetering de
Delftse nieuwbouw af. De straatnamen in deze Delftse woonwijk,
de z.g. Molenbuurt, verwijzen naar diverse industriemolens.
Apart vernoemd zijn de zaagmolens De Hoop en De Eendracht, die
aan het begin van de Rijksstraatweg in Den Hoorn hebben gestaan. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud Schipluiden.
Foto huidige situatie 2009: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
29 januari 2009.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
