Hodenpijl 1823: Schuilkerk en Buitenplaats
In twee afleveringen van 'De twee gezichten van...'
stonden eerder twee fragmenten van een oude afbeelding uit 1823
centraal. Dit waren: 61. De Schuilkerk van
Hodenpijl en 71. Hoofdgebouw buitenplaats Hodenpijl.
In dit artikel het totaal beeld van deze afbeelding en de
situatie in 2007.
Een detail van de kaart van Kruikius uit 1712 toont de
ligging van de gebouwen en het er tussen liggende grasveld op de afbeelding en foto ten zuiden van
het water de Gaag. In het
midden staat de buitenplaats Hodenpijl (1) en aan de rechter
zijde een boerderij of stal (2) die wellicht al als schuilkerk
in gebruik was. De Tramkade is het pad dat ten zuiden van de
Gaag loopt. Er was toen nog geen brug over de Gaag.
|
|
De oude afbeelding toont de situatie uit 1823 van de
toenmalige schuilkerk op Hodenpijl, de naastliggende
buitenplaats en het er tussen liggende grasveld. Tijdens de
reformatie in de 16e eeuw was het katholieke geloof
verboden en ontstonden er de schuurkerken (of schuilkerken). Maar vanaf de 17e
eeuw werd de uitoefening van het katholieke geloof steeds meer
toegestaan (vaak tegen betaling) en kregen de schuilkerken weer
een uiterlijk van een kerkgebouw. Pas in 1840 werd aan de
overzijde een nieuwe katholieke kerk in gebruik genomen (tot
1963). Op het grasveld werd onder andere vroeger de jaarlijkse
Jongveedag gehouden. De situatie bij de schuilkerk is nu totaal
veranderd; de situatie bij de buitenplaats nog grotendeels
gelijk.
De oude afbeelding heeft jarenlang in een woonkamer achter
glas gehangen en is enigszins verkleurd. Met name het
tussenliggende grasveld zal wellicht groener zijn geweest. |
Detail Kruikius 1712 - Hodenpijl: 1:
Buitenplaats, 2. Schuilkerk, 3: Nieuwe RK kerk
|
| Alhoewel het perspectief en de verhoudingen van
de contouren van de afgebeelde gebouwen wat primitief ogen,
lijken veel details nauwkeurig afgebeeld. Let maar eens op de
korfbogen van de buitenplaats of de kleine bijgebouwtjes aan de
woningen voor de schuilkerk. Het jaartal 1823 staat in het
midden onderaan de tekening bij geschreven. |
Voor de situatie in 2007 is een panorama
gemaakt bestaande uit een aantal foto's met als resultaat een
uitgerekte en wat vertekende afbeelding. De huidige bebouwing
aan beide zijden van het weiland is hiermee goed zichtbaar
gemaakt. Inmiddels is er aan de linker zijde van het grasveld
een nieuw pad aangelegd om de woningen aan de linker zijde te
ontsluiten naar de Tramkade.
|
|
