Twee gezichten van... Nr. 84: De Zweth
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2010.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 84.
De Zweth is een buurtschap gelegen aan de Delftse Schie en de
oude weg van Delft naar Rotterdam. Na de gemeentelijke
herindeling op 1 januari 2004 behoort het voormalige Delftse
deel van De Zweth bij de gemeente Midden-Delfland. Aan de andere
kant van de ophaalbrug over de Berkelse Zweth begint de
Rotterdamse deelgemeente Overschie. De bebouwing hier valt onder
Zweth, vreemd genoeg zonder het lidwoord 'De' ervoor. Het woord
'zweth' betekent grens, gewoonlijk tussen twee ambachten
(gemeenten). De naam komt driemaal in de gemeente voor en kan
tot verwarring leiden. De Zweth ten noorden van 't Woudt betreft
een breed boezemwater; de Zweth in Zouteveen is een fraaie
molensloot.
Tot omstreeks 1900 was aan de Delftse zijde van buurtschap De
Zweth nauwelijks bebouwing. Hier stond vanaf 1685 de herberg,
later Café Zwethheul, dat voor veel passanten een begrip was.
In de scheve gelagkamer kon een glaasje fris of een stevige
borrel gedronken worden. Na de oorlog werden er ook 'bordjes
frites met bal' geserveerd. Cees Wildschut, de zoon van de
vroegere cafébaas, gooide in de jaren tachtig van de vorige
eeuw het roer om. Hij maakte van 'De Zwethheul' een gerenommeerd
restaurant, waar culinaire hoogstandjes worden bereid. Het
restaurant werd bekroond met twee Michelinsterren. Het oude pand
is in de laatste decennia aanzienlijk uitgebreid en van een
eigentijds interieur voorzien. Sinds 2008 is chef-kok Mario
Ridder eigenaar van 'De Zwethheul'. |
| De oorspronkelijke herberg 'De Zwethheul' is heel
lang ook als posthuis gebruikt. De paarden van de postkoets
tussen Delft en Rotterdam werden op deze locatie verwisseld.
Tegenover het pand stonden aan de andere zijde van de rijweg een
paardenstal en een koetshuis. Later is hier ook sprake van een
kaatsbaan en theetuin. Volgens overlevering zou keizer Napoleon,
op reis tussen Rotterdam en Den Haag, bij de herberg zijn
uitgestapt. Aan de andere zijde van de Berkelse Zweth, aan de
oostkant van de rijweg, heeft het buiten 'De Zweth' gelegen.
Omstreeks 1870 kwamen de dames Bierhuizen hier wonen. Zij
verbouwden de oude buitenplaats tot hotel 'De Zweth' met een
thee- en speeltuin aan de overzijde langs de Schie. Deze locatie
was rond 1900 een belangrijke attractie voor veel Delftenaren.
Beide foto's tonen op de voorgrond de Schie met daarachter
links 'De Zwethheul', in het midden de ophaalbrug over de
Berkelse Zweth en rechts het Overschiese deel van de buurtschap.
De foto's zijn genomen vanaf de Schieweg nabij de buurtschap De
Kandelaar. De oude ansicht dateert uit ca. 1907. De oude
ophaalbrug werd na de oorlog vervangen door een hefbrug, die een
aantal jaren geleden heeft plaatsgemaakt voor een nieuwe
ophaalbrug. De Overschiese kant van de buurtschap werd in de
negentiende eeuw dichter bebouwd. Hier verrees in 1853 het grote
pand van bierbrouwerij 'De Hoop'; verder stonden er een
jeneverbranderij en een houtzaagmolen. In verband met deze
industriële bedrijvigheid werden er arbeidershuisjes gebouwd en
kwamen er enkele winkeltjes, waar brood, groenten, garen, band,
petroleum en prentbriefkaarten konden worden gekocht. Het
merendeel van de huidige woningen dateert uit de periode
1890-1900. De recente foto toont ook enige nieuwbouw. |
| De grootste gebeurtenis uit de geschiedenis van
'De Zweth' is het gereedkomen van Rijksweg 13 in 1937 geweest.
Hierdoor nam het aantal passanten sterk af in de buurtschap. Het
hotel 'De Zweth' verloor klandizie en moest een jaar later de
exploitatie staken. Het pand is daarna gesloopt. Door de komst
van Rijksweg 13 werd het stil op de rijweg door de buurtschap.
Ook de bedrijvigheid en de winkeltjes verdwenen. In de laatste
jaren is de kwaliteit van de buurtschap 'De Zweth' door de
nieuwe ophaalbrug, de reputatie van restaurant 'De Zwethheul' en
de restauratie van een aantal panden sterk verbeterd. De ligging
aan de Schie, waar veel scheepvaartverkeer passeert, is nog
altijd aantrekkelijk. Tijdens de spitsuren beperkt een
pollerinstallatie het autosluipverkeer op de weg door 'De Zweth'. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud Schipluiden.
Foto huidige situatie 2010: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
28 januari 2010.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
