Twee gezichten van... Nr. 51: Station WSM Maasland

Twee gezichten van... Nr. 51: Station WSM in Maasland

In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Trudy Werner-Berkhout van de Historische Vereniging Maasland. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2007. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 51.

Aan het eind van de jaren zeventig van de 19e eeuw ontstonden overal in het land maatschappijen die regionaal railverbindingen wilden aanleggen. Het doel was een goede aansluiting op de grote landelijke spoorwegen te verkrijgen en tevens een grotere mobiliteit.
De Westlandsche Stoomtramweg Maatschappij werd in het jaar 1881 opgericht. Een jaar later werd het eerste traject tussen Den Haag en Loosduinen in gebruik genomen. In 1883 werd de lijn doorgetrokken naar Naaldwijk en pas in 1907 werd het spoor verlengd tot het dorp De Lier. De lijn hield op bij de Maaslandse Dam.

Foto rond 1915 , Tramstation Maasland aan de rand van de bebouwde kom. In de verte is de toren van de RK kerk te zien

In 1909 kreeg de WSM opnieuw subsidie, hierdoor kon de aanleg van het traject Maaslandse Dam - Maasland - Maassluis tot stand komen. Tevens kwam er een verbinding met Delft.
In het dorp Maasland moest een stationshalte gebouwd worden. Dit station werd, tegelijk met de halte in Schipluiden, in augustus 1911 aanbesteed en gegund aan Ph. Haring uit Schipluiden, die de beide stations voor een bedrag van f 15.500,-- wilde bouwen.
Het stationsgebouw was weliswaar klein, maar bevatte naast een dienst- ook een woongedeelte. Het viel op door de grote wachtkamer en de speciale luifel waardoor de passagiers droog en beschut uit de wachtkamer naar de tram konden lopen. De eerste stationschef was de heer J.J. IJsenbout. Hij moest naast de gewone werkzaamheden zoals kaartverkoop, ook inlichtingen verschaffen 'omtrent het vervoer van goederen en vee'. De tram vervoerde namelijk naast personen ook (levende) vracht.
Zo had Maasland vanaf 1912 een tramverbinding met Maassluis, het Westland, Den Haag en Delft.

Het WSM-station werd buiten de dorpskom gebouwd. Het station stond ter hoogte van de kruising Oranje Nassaustraat en Huis te Veldelaan, midden op de later aangelegde bestrating.
Op de foto, gemaakt rond 1915, is te zien hoe landelijk het station gelegen was. Er was nog nauwelijks bebouwing en op de achtergrond kunnen we zelfs de toren van de Katholieke Kerk zien.

De tramverbinding was gunstig voor het personen- en goederenvervoer. Maar er waren ook schaduwkanten: bij het Huis ter Lucht werd geklaagd dat de tramrails 'te ver boven de straatstenen uitstaken' en dat passerende voertuigen hierdoor beschadigd raakten. Ook diverse ongelukken vonden plaats. In 1917 ontspoorde de tram bij de Maaslandse Dam. In 1928 kwam de tram bij de Maaslandse veiling in botsing met een autobus. De foto's en de krantenverslagen uit die tijd liegen er niet om.

Het station kwam bij de nieuwbouw van de Huis te Veldelaan midden op de straat te liggen, dus was het noodzakelijk het gebouw af te breken zodat de weg in een rechte lijn door getrokken kon worden. Links is de Oranje Nassaustraat en rechts de Gereformeerde Kerk ofwel Nieuwe Kerk.

Tot halverwege de jaren twintig van de vorige eeuw werd door het fouragebedrijf van Maarten van Buuren (later BVB), gevestigd aan de Westgaag, de nodige goederen per tram naar de Maaslandse Dam vervoerd.
Er was veel te vervoeren, bijvoorbeeld hooi uit Overmaas, aardappelen en stro.
De wagons werden leeggehaald op het perron van Maassluis of bij de halte van de Maaslandse Dam. Dit was zwaar werk: een wagon was meestal afgeladen vol, de trein bracht al gauw 10 tot 15 ton aan balen stro/hooi mee. De jongens Van Buuren reden met paard en wagen naar de desbetreffende halte en moesten de tram zo snel mogelijk leeg zien te halen. In 1928 stopte deze aanvoer per tram, in dat jaar werd namelijk een vrachtwagen gekocht.

In 1925 kwam er een busdienst van Maassluis naar Delft en werd het personenvervoer per tram stopgezet. Alleen op donderdag reed er nog een tram voor de 'markt'. In 1928 kwam een busdienst naar het Westland. Dit betekende het einde van het personenvervoer per tram.
In 1934 besloot de WSM ook het goederenvervoer op de lijn Maassluis - Maaslandse Dam stop te zetten. Het spoorvervoer was voorbij.
In de jaren zestig werd begonnen met de uitbreiding van het dorp en werd het stationsgebouw gesloopt.

Literatuur:

Maasland 1900-2000, Beeldverhaal van honderd jaar dorpsleven. Maasland, 2000.
M.L. ten Horn-van Nispen; Een halte in de tijd. Geschiedenis van de Westlandsche Stoomtramweg Maatschappij, catalogus. Schipluiden, 2006.
Interviews met de heer B. van Buuren, 2004-2006.

Tekst: Trudy Werner-Berkhout. Oude foto ca. 1915: Historische Vereniging Maasland. Foto huidige situatie 2007: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 5 april 2006.

Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/.