Twee gezichten van... Nr. 98: De dorpskern van
Schipluiden
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2011.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 98.
Schipluiden is heel lang vooral een dorp van middenstanders
en ambachtslieden geweest. Alleen in de periode 1850-1950
domineerde hiernaast ook de scheepvaart. Gelukkig toont de zijde
van de Dorpsstraat in de oude kern nog het een en ander van de
oorspronkelijke bedrijvigheid. Rechts is De Vergulde Valck te
zien, een horecagelegenheid die reeds in de zestiende eeuw
bestond. Opvallend is dat toen ook een Van Dijk eigenaar van het
pand was. Op het pleintje ervoor werden in de zeventiende eeuw
rederijkersfeesten gehouden. Op een plankier voerden de
rederijkers, dichtende jongelieden, hun werken op. De bekendste
is Hubert Korneliszoon Poot (1689-1733) geweest, die later
doorbrak als landelijk bekende dichter. Ook werden op deze
locatie kluchten gespeeld. In de jaren twintig en dertig van de
vorige eeuw heeft aan de waterkant een houten muziektent
gestaan. De oude ansichtkaart dateert uit de periode ervoor en
laat op straat een gietijzeren openbaar urinoir (pisbak) zien.
Eén van de kleine schuitjes in het water was van de
caféhouder. Hier ligt ook het bakkersschuitje van Jan de Bruijn
en erachter het beurtschip 'de Adriana' van Willem Dijkshoorn. |
| Aan de waterkant staat sinds 1930 een
gasoliepomp, vervaardigd door de N.V. Riel en De Graaf Den
Haag-Holland voor de oliemaatschappij Shell. Johan van Leeuwen
voorzag met deze pomp de passerende groenteschepen van
brandstof. In de jaren zestig kwamen alleen nog boeren met hun
tractors voor de (goedkope) olie naar de Dorpsstraat. In 1985 is
de pomp gerestaureerd. Shell Nederland B.V. droeg bij in de
kosten. Recentelijk is de pomp in opdracht van de gemeente
Midden-Delfland opnieuw opgeknapt. Net zoals de besproken panden
hierna heeft dit opvallende industriële object de status van
beschermd gemeentelijk monument. De pomp herinnert aan de tijd
dat de bedrijfsscheepvaart voor Schipluiden nog belangrijk was.
Omdat de kade op de voorgrond (de Vlaardingsekade) voor de
oorlog door de plaatselijke schippers als aanlegplaats werd
gebruikt, ontbraken hier toen nog de bomen.
De huidige gevel van De Vergulde Valck is in twee fasen
gebouwd in een eenvoudige renaissancestijl. De oudste fase
dateert uit 1904. De ansichtkaart laat zien dat het linker
gedeelte nog niet is vernieuwd. Het pand telt één bouwlaag en
een zolder onder een afgeplat schilddak. De middenpartij van de
voorgevel heeft een Vlaamse trapgevel. Vanwege de breedte is het
pand sterk beeldbepalend in de Dorpsstraat. |
| Vanaf 1824 bevindt zich op de locatie ernaast een
bakkerij. Het huidige monumentale bakkerspand, met twee
bouwlagen en een zolder met een afgeplat zinken schilddak, is in
1898 gebouwd. Opdrachtgever was J. Schellings, een meesterbakker
die bekend stond om zijn roggebrood. Nu is er al enkele
generaties de bakkerij van de familie Hoek gevestigd, met als
specialiteit marsepeincake. Het pand behoort, ook door de
recente restauratie, tot een van de fraaiste bedrijfspanden van
Schipluiden. Bouwer was de plaatselijke aannemer A. Bontenbal,
die zowel het exterieur als het interieur van de winkel heeft
ontworpen. Opvallende details in de voorgevel zijn de hardstenen
borstwering en de mozaïekpanelen boven de vensters. De winkel
heeft nog de betegeling uit de stichtingstijd. Hier bevindt zich
een toegang naar een ruime kamer, waarin sinds kort een
theeschenkerij is gevestigd. De straat ernaast heet
Bakkersstraat. Daar is het bedrijfsgedeelte van de bakkerij te
vinden.
Aan de andere zijde van de Bakkerstraat ligt Café Sport,
gebouwd in 1926 in eenvoudige Amsterdamse Schoolstijl. De
achterbouw is in opzet veel ouder. Het pand heeft één bouwlaag
en een zolder onder een mansarde dak. Opvallend aan de voorzijde
zijn de twee gekoppelde hoekvensters aan weerszijden van een
gebogen vijfdelige erker. Eigenaar is de familie Van den Berg.
Het café is een vast punt voor optredens tijdens het jaarlijkse
culturele evenement Cult Royale. Boven het biljart wordt dan een
podium gebouwd. Een vroegere eigenaar van het pand was Cees
Koppert, tevens bodeschipper van Schipluiden. Hij bezorgde onder
meer bier bij de cafés in de regio.
|
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud Schipluiden.
Foto huidige situatie 2011: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
1 april 2011.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
