Twee gezichten van... Nr. 64: De Hoornsekade
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2008.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 64.
De oude foto uit ca. 1928 toont de vaart van Den Hoorn
naar Delft met bomende tuindersknechten op weg naar de Delftsche
Groentenveiling. Op de voorgrond is de tas te zien van de
fotograaf. Zijn collega in 2008 gebruikt een rugzak. Sinds 1921
stond de Delftsche Groentenveiling in Den Hoorn aan de
Hoornseweg. Tot de jaren zestig van de vorige eeuw was de schuit
het belangrijkste vervoermiddel voor de aanvoer van de
tuinbouwproducten naar de veiling. 's Morgens passeerden hier
tientallen schuiten met groenten. In de middag keerden ze weer
terug met leeg fust. In de jaren twintig waren dat voornamelijk
veilingkisten; daarvoor werden ook manden gebruikt. Bij de brug
in het centrum van Den Hoorn moest de vaarboom even ingehaald
worden en over de weg gesleept worden. Na de passage gooide de
schipper de vaarboom weer vakkundig in het duwgat voorin de
veilingschuit.
De huidige woningen op de Hoornsekade zijn in twee fasen
gebouwd, namelijk ca. 1934 en ca. 1936, op de tuin
van Servaas Nederpel. Aanvankelijk woonde deze tuinder aan de
Dijkshoornseweg, maar door de verkoop van tuinbouwgrond kon hij
in 1937 een nieuwe woning aan de kade laten bouwen. Deze
woning staat schuin tegenover de gemetselde toegang van de brug
'de Bolle Kickert'. In 1936 is de Hoornsekade ook voor
autoverkeer toegankelijk gemaakt en later aan de waterkant
uitgebreid voor de inrichting van parkeerplaatsen. |
| De naam 'Kickert' is de oude aanduiding voor de
vaart naar Delft. 'Kickert' is streektaal voor kikker. De vaart
is in het midden van de dertiende eeuw gegraven, in eerste
instantie voor de afvoer van overtollig water uit de omgeving
van Delft richting Schipluiden en Vlaardingen. Maar al snel kwam
er een dam in de Hoornsevaart, die de Tanthofkade met de
Dijkshoornseweg verbond. Beide dijken maakten deel uit van de
waterstaatkundige scheiding tussen de West- en Oost-Ambachten
van Delfland. De marktschepen naar en van Delft werden met
windassen over de houten hellingen van de dam getrokken. Deze
overtoom of overhaal vormde hierdoor een ernstige belemmering in
het scheepvaartverkeer. In 1491 werd de dam verwijderd en
vervangen door een brug. Als gevolg hiervan kregen de
Oost-Ambachten wateroverlast vanuit de West-Ambachten. Op een
nacht staken een aantal Oostlanders de brug in brand en legden
meteen een nieuwe dam aan om de waterstand in hun gebied veilig
te stellen. Na een rechtzaak voor het Hof van Holland en de Hoge
Raad van Mechelen werden de Westlanders in het ongelijk gesteld
en bleef de dam gehandhaafd. Het duurde tot 1602 voordat
de dam op verzoek van een aantal West-Ambachten definitief mocht
worden verwijderd. In de plaats daarvan kwamen in de
Buitenwatersloot, het verlengde van de Hoornsevaart nabij Delft,
twee verlaten met daartussen een kolk (een sluis dus). |
Het eerste pand aan de Hoornseweg (op de oude
foto links) was lange tijd de manufacturenzaak van Johan Vons;
verderop was de winkel en bakkerij van Leo van Velzen. Aan de
oostzijde van de Tanthofkade stond een boerderij. In het pand
aan de kade vlak voor de Dijkshoornseweg (rechts op de foto) had
Dirk Troost in het eerste kwart van de twintigste eeuw een
kuiperij. Achter de brug, in het midden van beide foto's, staat
de woning van Klaas Schenkeveld, die in 1927 door Jaap
van Velzen is gebouwd. Vanuit dit pand hebben zijn dochters
Bertha en Anna Schenkeveld met hun fiets en in grote tassen
lange tijd melk in Den Hoorn bezorgd. In de jaren vijftig
verkochten ze in de aanbouw van het huis snoepgoed; ook bakten
ze hier in een eenvoudige frituurpan kroketten. Rechts van hun
woning staat de smederij van Rien Bitter, later Kas Dalsem. Op
deze plaats werden aanvankelijk paarden beslagen en
gereedschappen gemaakt. Later kon je hier ook fietsen kopen en
laten herstellen. Aan de achterzijde van de smederij was de
kruidenierswinkel van Bert van Velzen. In 1957 werd dit
dubbele pand, dat schuin tegenover 'Plaza De Pitstop' heeft
gestaan, gesloopt om ruim baan te maken voor het verkeer naar en
van Den Hoorn. Ondanks de verbreding is het nog altijd een druk
verkeerspunt.
Expositie Den Hoorn in beeld
Meer informatie over de geschiedenis van Den Hoorn is te zien
op de expositie 'Den Hoorn in beeld' in Museum Het
Tramstation te Schipluiden, openingstijden: woensdag- en
zaterdagmiddag van 14.00-16.00 uur. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud-Schipluiden.
Foto huidige situatie 2008: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
29 mei 2008.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
