Twee gezichten van... Nr. 53: De Noordhoornseweg en
-watering
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2007.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 53.
De Noordhoornseweg is het verlengde van de Dijkshoornseweg in
Den Hoorn en loopt naar de Zweth, de waterweg die vanouds de
begrenzing vormt met Rijswijk. De Noordhoornsewatering verbindt
de Zweth met de Kastanjewetering. Als je beide foto's vergelijkt
- de oudste is uit de jaren zeventig van de vorige eeuw - lijkt
er op het eerste gezicht weinig veranderd te zijn. Toch hebben
hier recentelijk grote landschappelijke ingrepen plaatsgevonden.
Aan de westzijde van de Noordhoornseweg maakten tuinderijen,
weilanden en woningen plaats voor een grote
afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI). De Noordhoornseweg
en -watering zijn gebleven. Een smalle, feitelijk te kleine
recreatiezone moet in de toekomst het complex van de AWZI
enigszins voor het oog verborgen houden. Als de stank niet onder
controle komt, zal deze zuiveringsfabriek ook op andere wijze de
aandacht blijven trekken. Op de foto uit de jaren zeventig van
de vorige eeuw zijn links de kassen te zien van G. v.d. Berg.
Daarvoor bevond zich de tuin van de gebroeders Kalkman. De
tuinbouw heeft in dit gebied een lange traditie. |
| In de Late Middeleeuwen diende de
Noordhoornsewatering niet alleen voor de waterafvoer, maar was
het ook de belangrijkste vaarverbinding naar het klooster
Sion. Uit een keur van Delfland blijkt dat de broeders van
Sion in 1463 de Noordhoornsewatering verbeterden. Ook
lieten ze een verbindingssloot van het kloostercomplex naar de
vaart graven. Kort daarvoor was Sion het hoofdconvent geworden
van een kapittel, waarbij veel andere kloosters waren
aangesloten. Deze positie betekende dat er veel reizen van en
naar Sion werden gemaakt; de pacht in natura kwam grotendeels
over het water naar het klooster. Door de uitdieping van de
Noordhoornsewatering werd het scheepvaartverkeer van en naar het
Westland bevorderd. In 1572 kwam er een einde aan het
klooster Sion. In opdracht van Willem van Oranje moesten alle
grote gebouwen buiten de stadsmuren van Delft worden gesloopt.
Van het klooster Sion bleef echter voldoende muurwerk overeind
staan, zodat een vendel Spanjaarden zich er in de jaren 1573-'74
in kon verschansen. De omgeving leed ernstig onder de
plunderingen van de vijand. Na het vertrek van de Spanjaarden
werd het klooster Sion definitief gesloopt. |
| In de loop van de zeventiende eeuw ontwikkelde
zich op het voormalige kloosterterrein een buitenplaats, die
uiteindelijk zo'n 50 ha omvatte. Gedurende de zomermaanden
verbleef hier in de achttiende eeuw de familie Van Hogendorp.
Rond het herenhuis lagen vijvers, bossen, boomgaarden, wildbanen
en moes- en siertuinen, die mede onderhouden werden door een
aantal warmoeziers uit de naaste omgeving, zoals de familie
Eijgenraam. Zij bezaten tuinbouwbedrijven langs de
Noordhoornseweg. Op de buitenplaats verzorgden ze het snoeiwerk
en de teelt van allerlei producten. Op de eigen tuinen lagen
boomgaarden met een grote variëteit aan appel- en perensoorten.
De dochters van Willem van Hogendorp schreven in hun dagboek,
dat zij zich met de kinderen van de warmoeziers vermaakten langs
en op de Noordhoornsewatering (spelevaren en vissen). Aan het
eind van de achttiende eeuw hield de buitenplaats Sion op te
bestaan. Van de bebouwing is op Rijswijks grondgebied alleen nog
een voormalig koetshuis te zien, dat binnenkort onder de slopershamer
zal vallen… De grond kwam na 1800 in handen van een
aantal tuinders, die zich in de negentiende eeuw onder meer
specialiseerden in de teelt van bessen. De tuinders langs de
Noordhoornseweg schakelden in de twintigste eeuw over op de
productie van komkommers, sla en tomaten en later ook op bloemen
en paprika's.
Rechts achter de bomen bevindt zich het weitje waar elk jaar
in augustus door de bewoners van Sion en omstreken het
Oranjefeest wordt gevierd. De Noordhoornsewatering is nu een
belangrijke schakel in de recreatievaart tussen Delft en het
Westland. De Noordhoornseweg leidt naar het Bonte
Huis, een buurtschap die de komst van de afvalwaterzuiveringsinstallatie
heeft overleefd. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud Schipluiden.
Foto huidige situatie 2007: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
31 mei 2007.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
