Twee gezichten van... Nr. 103: De Stakenbrug
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2011.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 103.
Deze brug verbindt de Dijkshoornseweg met de Noordhoornseweg.
De Lookwatering mondt hier uit op de Kastanjewetering en de
Noordhoornsewatering. Aanvankelijk werd ook de weg ten noorden
van de brug Dijkshoornseweg genoemd. Later is de naam
Noordhoornseweg in gebruik genomen.
De Stakenbrug werd in het verleden ook wel aangeduid met de naam
Blauwe brug. Blauw en wit zijn vanouds de kleuren van het
hoogheemraadschap van Delfland. Veel bruggen die het waterschap
moest onderhouden, waren in de kleuren blauw en wit geschilderd.
De huidige brug heeft overigens ook deze kleuren. Stakenbrug
verwijst naar de staken, grote houten palen, waarop de brug
oorspronkelijk rustte. Ze zijn nog te zien op de oude foto uit
ca. 1900. Het lijkt erop dat bij de opname twee fotografen
aanwezig waren. Op de brug staan links een fotograaf en een
fototoestel op statief. De andere twee personen zijn niet
bekend. |
| Vóór 1900 was de brug een belangrijke plaats
voor de tuinders uit de naaste omgeving. Hier passeerden de
Westlanders met hun schuiten op weg naar Leiden en Amsterdam om
hun tuinbouwproducten in deze steden op de markt te brengen. De
tuinders van Sion en de Noordhoorn gaven hun groente en fruit
mee met de Westlandse schippers. Bij terugkeer vond bij de brug
de afrekening plaats. Soms moest er betaald worden, omdat
groente en fruit onvoldoende hadden opgebracht. Herhaaldelijk
werd de Kastanjewetering in het verleden op diepte gehouden,
omdat het een belangrijk vaarwater was van en naar het Westland.
Oude bewoners wisten in de vorige eeuw te vertellen, dat hun
ouders zich nog goed konden herinneren dat de schippers in
colonne voeren. Vooral op de nabijgelegen Zweth was de passage
van zeilende westlanders, met veelal bruine zeilen, een
bijzonder fraai gezicht.
Aan het eind van de zeventiende eeuw werd in de naaste
omgeving van de Stakenbrug al volop getuind. Een
boedelbeschrijving van warmoezier Hendrik Eijgenraam, overleden
op 17 juli 1732 en wonend op de Noordhoorn, vertelt dat deze
tuinder drie schuiten bezat met masten en touwen. Dit betekende
dat hij met zijn vaartuigen kon zeilen. In die tijd werden veel
producten in Delft afgezet. Op zijn tuin bezat Eijgenraam onder
meer 'glase ramen'. In het begin van de achttiende eeuw was er
dus al sprake van teelten onder of achter glas. Hoe vroeger men
met een bepaald product op de markt kwam, des te hoger waren de
prijzen. Naast vruchtbomen was warmoezier Eijgenraam
gespecialiseerd in de teelt van erwten en bonen. De families die
in Sion en Den Hoorn dezelfde achternaam dragen, stammen af van
deze vroege tuinder. |
Achter de brug zijn op de oude foto uit circa
1900 een huis en een stalling zichtbaar, die in de achttiende
eeuw deel uitmaakten van het bezit van de familie Van Hogendorp,
eigenaren van de buitenplaats Sion. In het begin van de
negentiende eeuw woonde hier tuinder Witteloostuyn. Het huidige
woonhuis dateert uit 1910; erachter staat een ouder pandje. Het
is in de buitenplaatsperiode gebruikt als paardenstal.
De Kastanjewetering is de zuidelijke begrenzing van het
grondgebied van Rijswijk. Mogelijk sloot dit water reeds in de
twaalfde eeuw de Rijswijkse ontginningen af. Recente vondsten
van twaalfde-eeuws aardewerk in Sion bevestigen de ouderdom van
dit gebied. Kastanje wordt ook wel geschreven als Kerstanje of
Carstaenge. De naam kan afgeleid zijn van kastanjeboom of
verwijzen naar een familienaam, bijvoorbeeld Corstanje. De nabij
gelegen Spieringswetering dankt haar naam aan Diric Spirinc, een
veertiende-eeuwse bewoner in het gebied. Richting Delft lag aan
het Haantje boerderij Castanjenburg, die in de achttiende eeuw
onder de bezittingen van de Van Hogendorpen viel.
De Stakenbrug moest in de afgelopen veertig jaar regelmatig
hersteld worden. Het is voor vrachtauto's een moeilijke draai om
van de Dijkshoornseweg op de Noordhoornseweg of andersom te
komen. Met de herontwikkeling van het gebied zal ook de
ontsluiting verbeterd worden. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud Schipluiden.
Foto huidige situatie 2011: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
26 augustus 2011.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
