Twee gezichten van... Nr. 92: De Knakenbuurt, Den Hoorn
In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks
twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is
verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging
Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2010.
Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze
maand deel 92.
Aan de Woudseweg in Den Hoorn liggen zeven woningen die
aangeduid worden met de naam Knakenbuurt. De huur van deze
huizen bedroeg in de beginperiode f 2,50 per maand, vandaar de
bijnaam van dit buurtje. Opdrachtgever voor de bouw was Cornelis
Tetteroo. Zijn zoon Hendricus Tetteroo legde de eerste steen op
18 februari 1898. Hendricus Tetteroo was de vader van Kees
Tetteroo, veeverloskundige en bekend van zijn oorlogsdagboeken.
Cornelis Tetteroo liet de woningen bouwen uit sociale
bewogenheid en als geldbelegging. Hij bezat zelf een boerderij
op een aangrenzend perceel. Er was in die tijd nog geen sprake
van een woningbouwvereniging. In Den Hoorn hebben meer
ondernemende particulieren in de periode 1880-1920 woningen voor
arbeiders gebouwd. De bouw van de Knakenbuurt was gereed begin
juni 1898. Na het overlijden van Cornelis Tetteroo in 1905
verviel het rijtje huizen aan zijn vrouw Francina de Vreede.
Toen zij stierf in 1935 erfde haar dochter Wilhelmina Tetteroo
met haar man Franciscus Heggelman de woningen. Na de dood van
Wilhelmina verkocht Heggelman in 1960 de Knakenbuurt voor f
17.500,- aan Cornelis Wassenaar, een makelaar in Schiedam. Rond
1965 werden de huizen aan de bewoners verkocht. |
| De zeven woningen hadden oorspronkelijk het
uiterlijk van een boerderij (zie de vooroorlogse foto). In de
voorgevel zaten veertien schuiframen; voordeuren hebben altijd
ontbroken. De ingang van de huizen ligt aan de achterzijde. Een
pad verbindt de woningen; achter dit pad bevinden zich de
tuintjes en schuurtjes van de bewoners. Voor de oorlog werd hier
groente geteeld. Vrijwel elk gezin hield hier kippen, konijnen
en soms een koe, een varken of een geit. Er was één
gemeenschappelijke waterput. Boven de sloot op het achtererf
bevond zich achter elke woning een plee. In 1914 werden aan de
woningen klompenhokken gebouwd voor het herbergen van de klompen
en de werkkleding. Vlak voor de hokjes liep een afvoergoot met
een plank erover, de zogenaamde 'schrobgoot'. Elke zaterdag werd
deze plank gewit, gelijk met de klompen. Ook werden dan de ramen
gelapt en de straat geschrobd. In de voortuintjes stonden
bloemen en planten, zoals hortensia's, goudsbloemen en lelies.
De meeste bewoners hadden hier een bankje of een veilingkist en
een grindpaadje. Iedere zaterdag werd het grind geharkt. |
Tussen de schuur en de woningen bevonden zich
heel veel waslijnen. Rond 1910 woonden er in de zeven huizen van
de Knakenbuurt 32 kinderen onder de 16 jaar. Eén gezin telde
zelfs tien kinderen. In 1939 zijn de houten klompenhokken
vervangen door een stenen aanbouw, waardoor een halletje
ontstond. Nu was er plaats voor een wc in huis. Dit was een hele
luxe, hoewel het toilet nog wel met een emmer doorgespoeld moest
worden. De afvoer van de wc kwam uit in een septic tank, die
gelijk geplaatst werd met de stenen aanbouwtjes. Pas in 1974
heeft de gemeente een riolering aangelegd, waarop de huizen
werden aangesloten.
De woningen bestonden uit een woonkeuken en een kamer, die
alleen op zon- en feestdagen werd gebruikt. Er waren lange tijd
vier bedsteden, namelijk één boven de kelder, één onder de
trap en twee op zolder. De rest van het gezin sliep op matrassen
op zolder.
Na 1975 kwamen er grote ramen in de voorgevel en werden er
aan de voorzijde dakkapellen geplaatst, waardoor er meer licht
en ruimte in de woningen kwam. Ook aan de achterzijde werden
dakkapellen gebouwd.
Woonhuis nr. 54 wordt vanaf 1898 bewoond door de familie
Roessen. Andere families die hier korte of lange tijd hebben
gewoond zijn: Van Etten, Van den Berg, Gerritse, Kerklaan,
Kalkman, Van der Meer, Petronilia en Bentvelzen. In de Knakenbuurt is de
saamhorigheid altijd groot geweest. Heel bijzonder was in 1998
het feest ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan. Bij die
gelegenheid is een gedenkboek uitgegeven vol met verhalen over
de huizen en de bewoners. We hebben er dankbaar gebruik van
gemaakt voor deze aflevering van de rubriek Twee Gezichten. |
| Meer informatie over de naamgeving van polders
en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek
van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den
Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto:
Historische Vereniging Oud Schipluiden.
Foto huidige situatie 2010: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie:
8 oktober 2010.
Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op
internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. |
|
